Tweede Kamerverkiezing 2023

Nederlanders met kiesrecht mogen elke 4 jaar - of vaker als een kabinet valt - kiezen wie hen vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer het Nederlandse parlement. De Tweede Kamer bestaat uit 150 leden. Zij vertegenwoordigen de Nederlandse bevolking, dus ook jou!

De belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn: het controleren van de regering en het maken van nieuwe wetten. De leden beslissen daarmee over onderwerpen zoals onderwijs, zorg, milieu, belastingen, veiligheid, economie en meer. Door te stemmen, bepaal jij samen met de andere kiezers welke partijen in de Tweede Kamer komen. Je oefent daarmee invloed uit op de besluitvorming voor de komende vier jaar.

Je mag stemmen voor de Tweede Kamerverkiezing als je aan de volgende voorwaarden voldoet:

• Je bent 18 jaar of ouder;
• Je hebt de Nederlandse nationaliteit.
• Je bent niet uitgesloten van het kiesrecht;

Het openbaar lichaam leidt de kiesgerechtigheid af uit de basisadministratie persoonsgegevens. Ben je daarin opgenomen en voldoe je aan de eisen die hierboven staan? Dan krijg je automatisch je stempas voor de verkiezing toegezonden.

Wil je controleren of je als kiezer bent geregistreerd? Dat kan bij het Bestuurscollege. Blijkt het zo te zijn dat je niet als kiezer bent geregistreerd en denk je wel aan alle voorwaarden te voldoen? Je kunt dan een verzoek indienen, waarin je registratie als kiezer wordt herzien. Hiervoor moet je bewijsmateriaal aanleveren waaruit blijkt dat je aan alle voorwaarden voldoet.

Je kan op woensdag 22 november van 07:30 uur tot 21:00 uur je stem uitbrengen in een willekeurig stemlokaal van jouw openbaar lichaam.

Stemlokalen Bonaire

Stemlokalen Sint Eustatius

Stemlokalen Saba

Je neemt mee:

• Jouw persoonlijke stempas
• Geldig identiteitsbewijs

Heb je geen stempas ontvangen? Of ben je deze kwijt? Vraag dan zo snel mogelijk een nieuwe stempas aan. Je kunt uiterlijk 17 november een schriftelijk verzoek indienen voor een vervangende stempas. Je kunt uiterlijk 21 november om 12.00 uur een mondeling verzoek indienen voor een vervangende stempas. Dit kan bij de afdeling Burgerzaken van het openbaar lichaam.

Geldig identiteitsbewijs
Een geldig identiteitsbewijs is een Nederlands paspoort, sedula of rijbewijs van het openbaar lichaam. De geldigheid van deze documenten mag bij het stemmen op de verkiezingsdag maximaal 5 jaar zijn verlopen (geldig tot 23 november 2018). Wanneer je vóór de verkiezing ontdekt dat jouw identiteitsbewijs meer dan 5 jaar is verlopen, kan je een nieuw identiteitsbewijs aanvragen bij Burgerzaken. Houd hierbij rekening met de verwerkingstijd van jouw aanvraag. Wees dus op tijd.

Klik hier voor een voorbeeld van de stempas

Kan je zelf niet stemmen omdat je bijvoorbeeld ziek bent of op vakantie in het buitenland? Dan kan je iemand anders vragen om voor je te stemmen. Dit heet machtigen.

Belangrijk

• Een kiezer mag alleen uit zichzelf iemand anders machtigen. Je mag niet andere kiezers benaderen met het verzoek voor hen te stemmen. Dat heet ook wel ronselen van volmachten en dat is strafbaar. De Kieswet verbiedt het door gift of belofte omkopen van kiezers om een volmacht af te geven.
• Als je je doelbewust laat omkopen, ben je dus strafbaar.
• Word je door iemand onder druk gezet om een volmacht af te geven, doe hiervan aangifte. Als je gedwongen wordt, ben je slachtoffer en niet strafbaar.

Download de flyer 'Ik kan zelf niet stemmen op 22 november'

Je kunt op 2 manieren iemand vragen om voor je te stemmen:

1. via je stempas (onderhandse volmacht)
2. via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)

Je mag zelf kiezen wie je machtigt. De persoon die voor je stemt (de gemachtigde) moet:

• kiesgerechtigd zijn;
• op hetzelfde eiland wonen als jij.
• jouw stem tegelijk met de eigen stem uitbrengen.

1. Iemand machtigen via je stempas

Iemand machtigen via je stempas kan je bijvoorbeeld doen als je ziek bent op de dag dat je wilt stemmen. 

Iemand machtigen via je stempas werkt zo:

• Je vult de achterkant van jouw stempas in. Doe dit samen met degene die je wilt machtigen, dan weet je zeker dat je de juiste persoon machtigt. 
• Geef de gemachtigde jouw stempas en een kopie van jouw identiteitsbewijs mee. Dit mag ook een goed leesbare foto van jouw identiteitsbewijs op een mobiele telefoon of tablet zijn. 
• De gemachtigde laat de kopie van jouw identiteitsbewijs zien op het stembureau. De gemachtigde moet ook het eigen identiteitsbewijs laten zien. 
• De gemachtigde kan jouw stem alleen tegelijk met de eigen stem uitbrengen. Een gemachtigde kan voor maximaal 2 andere personen stemmen.

2. Iemand machtigen via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)

Je kunt ook een andere kiezer machtigen om voor jou te stemmen via een machtigingsformulier. Dit heet een schriftelijke volmacht. 

Je kunt hiervoor een formulier ‘verzoek om bij volmacht te stemmen’ ophalen bij Burgerzaken. Of downloaden op de website van het openbaar lichaam. Het formulier moet uiterlijk vrijdag 17 november bij Burgerzaken binnen zijn.

Een schriftelijke volmacht kan je bijvoorbeeld gebruiken als:

• je op de dag dat je kan stemmen, niet op het eiland bent. Bijvoorbeeld omdat je op vakantie bent of omdat je vanwege je werk in het buitenland zit;
• je geen kopie van jouw identiteitsbewijs mee kunt geven. Bijvoorbeeld omdat jouw identiteitsbewijs langer dan 5 jaar verlopen is en je niet meer op tijd een nieuw identiteitsbewijs kunt aanvragen.

De persoon die voor jou stemt (de gemachtigde) moet:

• kiesgerechtigd zijn;
• jouw stem tegelijk met de eigen stem uitbrengen.

Iemand machtigen met een machtigingsformulier werkt zo:

• Jij en de persoon die voor jou gaat stemmen (de gemachtigde) vullen het formulier in. Laat eerst degene die je wilt machtigen het formulier invullen voordat je dat zelf doet. Zo weet je zeker dat je de juiste persoon machtigt. Jullie ondertekenen allebei het formulier.
• Je levert het formulier uiterlijk 17 november in bij Burgerzaken.
• De gemachtigde ontvangt een volmachtbewijs waarmee deze voor jou kan stemmen. Als Burgerzaken het volmachtbewijs heeft goedgekeurd, kan het volmachtbewijs niet meer worden ingetrokken.
• De gemachtigde neemt het schriftelijke volmachtbewijs mee naar het stembureau. Je hoeft geen kopie van jouw identiteitsbewijs mee te geven. De gemachtigde kan jouw stem alleen tegelijk met de eigen stem uitbrengen.

Let op!

• Voorkom misbruik van jouw identiteitsbewijs. Schrijf op de kopie dat deze alleen bestemd is voor gebruik bij het uitbrengen van jouw volmacht stem en vraag de kopie na het stemmen terug.
• Een gemachtigde mag voor maximaal 2 andere personen stemmen.
• Wil je iemand machtigen, maar heb je een beperking waardoor je geen handtekening kunt zetten? En staat op jouw identiteitsdocument “niet in staat tot tekenen”? Dan kun je  zonder handtekening iemand machtigen om voor je te stemmen. Je hoeft de schriftelijke volmacht of de machtiging via jouw stempas dan niet te ondertekenen. Het openbaar lichaam of het stembureau controleert of de opmerking ”niet in staat tot tekenen’’ ook in jouw identiteitsdocument staat. Als dat zo is, kan iemand anders voor jou stemmen.

Op het stembureau laat je jouw stempas en identiteitsbewijs zien. Als alles in orde is, krijg je  een stembiljet en een rood potlood. Die neem je mee in het stemhokje. Je maakt het rondje rood voor de naam van de persoon op wie je wilt stemmen. 

Vouw het stembiljet zo op dat niemand jouw keuze kan zien. Hierna stop je het stembiljet in de stembus.

De stemming is geheim. De stemhokjes in het stembureau staan zo, dat niemand kan zien op wie je stemt. Het is verboden om met meer mensen het stemhokje in te gaan. Alleen mensen met een lichamelijke beperking mogen hulp krijgen in het stemhokje.

Wil je geen kandidaat kiezen, maar wel gebruik maken van jouw stemrecht? Dan kan je een blanco stem uitbrengen. Je gaat dan wel naar het stembureau, maar kiest geen kandidaat.

Je stemt blanco door geen enkel vakje rood te maken en ook niets op het biljet tekent of schrijft. Het stembiljet blijft dus helemaal leeg.

Jouw blanco stem heeft alleen een symbolische betekenis en geen invloed op de zetelverdeling. Een blanco stem of een niet-uitgebrachte stem gaat dus niet naar de grootste partij. Een blanco stem telt wel voor de opkomst van de verkiezing.

Je kunt 1 kandidaat op het stembiljet kiezen door het bijbehorende vakje rood te kleuren. Als je meerdere vakjes inkleurt of iets op het stembiljet tekent of schrijft waardoor iemand kan weten wie je bent, is jouw stembiljet ongeldig. Jouw stem telt dan alleen mee voor de berekening van de opkomst.

Heb je per ongeluk jouw stembiljet ongeldig gemaakt of heb je je vergist? Dan mag je 1 keer een nieuw stembiljet vragen aan de leden van het stembureau.

De stemming is geheim. Je hoeft aan niemand bekend te maken op wie of welke partij je hebt gestemd. Mensen die je hiertoe dwingen zijn strafbaar. Voel je je onder druk gezet, dan kun je hiervan aangifte doen.

Kun je door een lichamelijke beperking niet zelfstandig stemmen? Dan mag je hulp krijgen in het stemhokje. Bijvoorbeeld als je slechtziend of blind bent of de ziekte van Parkinson hebt. Je kunt zelf iemand meenemen om te helpen, of een stembureaulid om hulp vragen.